top of page

Moderne cultuur

Belangrijke stromingen van deze tijd waren kubisme, futurisme, dadaïsme, expressionisme en surrealisme. De moderne cultuur vond plaats in de eerste helft van de 20e eeuw. Onder de moderne cultuur valt ook de kunst van montage. Hierbij heb je bijvoorbeeld Eisenstein's vijf principes van montage:

​

Metrische montage wordt bepaald door de duur van een shot, en niet de inhoud

Ritmische montage neemt wel de inhoud als uitgangspunt voor de montage, maar legt als het ware bepaalde klemtonen

Tonale montage heeft textuur of een emotioneel gevoel als uitgangspunt voor demontage.

Overtonale montage was een synthese van metrische, ritmische en tonale montage

De intellectuele montage ontstaat door verschillende, inhoudelijk van elkaar losstaande shots, op een zodanige manier verbinden dat er een statement gedaan wordt of een uitdrukking gegeven wordt aan abstracte ideeën

​

​

Bij montage spreek je ook over het kuleshov effect. Met behulp van dit kan je dezelfde beelden, in een andere volgorde of in combinatie met een ander beeld, een hele verschillende indruk laten maken. Dit kan bijvoorbeeld een superheld veranderen in een schurk door alleen de volgorde van beeldmateriaal te veranderen.

Stel je hebt video 1, van een burger die help schreeuwt, video 2, van een gemaskerd persoon, en video 3, van een ontploffing. Met de volgorde: 3 - 1 - 2, is het gemaskerde persoon de held de burger gaat redden. Met de volgorde: 2 - 3 - 1, is het gemaskerde persoon de schurk die iets liet ontploffen en de burger bang maakte.

Zo kan je zien dat het effect van montage erg groot is, en dat je hierdoor veel mogelijkheden hebt. Kuleshov geloofde dat dit effect de basis van film zou moeten zijn.

​

Het Kuleshov effect heb ik in mijn montage kort de volgorde 3 - 1 - 2 gemaakt, maar dan iets uitgebreider, zodat ook Eisenstein's vijf principes erin voorkomen. Deze montage is te niet te vinden op deze site omdat het voor mij niet mogelijk is om mijn montage van imovie af te downloaden of iets dergelijks, mijn excuses (ik zou heb wel nog op school kunnen laten zien). In deze montage heb ik gebruik gemaakt van verschillende, inhoudelijk van elkaar losstaande shots (van meerder tv series). Dit heeft te maken met intellectuele montage (Eisenstein's vijfde principe).

Verder als montageopdracht heb ik ook meegewerkt aan de montage te vinden op Dorien's kunstportfolio. We hadden samen alle geluiden opgenomen en eronder gezet, en met gebruik van veel knippen en veel film achterhouden de gehele fragment een andere indruk en betekenis geven.

​

In deze twee montages heb ik gebruik gemaakt van lichaam, stem en speelstijl. Bij het lichaam en de speelstijl heb ik door de fragmenten nauwkeurig te kiezen en te knippen gemanipuleerd, door gebruik te maken van verschillende mimiek en handelingen heeft de montage een hele andere betekenis dan het origineel gekregen. Voor de stem, heb ik gebruik gemaakt van verschillende extracten en ook zelf ingesproken. Hierdoor had ik meer invloed op de klankkleur en welke indruk dit zal maken. Ook heb ik met de stem veel tijd besteed aan de volume en ook de snelheid. Bij het inspreken (geen zinnen), waren onze stemmen te hoog en vrouwelijk voor de mannelijke personages, waardoor we bij bepaalde delen de snelheid van het geluid langzamer hadden gezet waardoor het dieper werd en dus ook mannelijker overkwam.

​

​

KUNSTSTROMEN

​

​

Futurisme

​

Deze stroming was vooral te zien in 1909-1916 in de vormen beeldende kunst en muziek, het was ook te zien in architectuur. Futuristen zijn op de toekomst gericht en eisten de vernietiging van tradities, ze hadden een optimistisch geloof in vooruitgang. Futurisme idealiseert alles wat nieuw, modern en snel was.

 

Kenmerken hiervan zijn:

​

- beweging uitbeelden door herhaling, bewegelijke lijnen

- beweging uitbeelden door vervormingen en fragmentatie

- men was geïnspireerd door techniek, snelheid en geweld - invloed van technologie

- geloof in de toekomst met techniek en machines

- het futurisme wilde breken met de traditionele kunst

​

Futurisme is bijvoorbeeld gezien in beeldende kunst: 

​

Giacomo Balla -abstracte snelheid en geluid 1913-1914 -->

​

Futurisme werd ook veel in muziek gezien, bijvoorbeeld de

'lawaaikunst' van Luigi Russol.  Lawaai was voor de futuristen,

naast dynamiek en snelheid, hèt kenmerk van de nieuwe tijd. 

https://www.youtube.com/watch?v=BYPXAo1cOA4

​

​

Expressionisme

​

Deze stroming was vooral te zien in 1910-1920 in de vormen beeldende kunst en dans. Expressionisten verzetten zich tegen de natuurgetrouwe weergave, ze schilderen dan vereenvoudigd of gedeformeerd en maken gebruik van krachtige kleuren. In expressionisme wordt op een directe en spontane wijze de gevoelswereld tot uitdrukking gebracht, hierbij is intensiteit, wanhoop en hartstocht vaak gebruikt.

​

Kenmerken hiervan zijn:

​

- individuele, subjectieve expressie; persoonlijke uitdrukking van gevoelens

- de innerlijke wereld, emoties krijgen vorm

- de stijl is grof en bewegelijk, factuur

- duidelijke vormen, geen details

- fel kleurgebruik

​

​

Van Gogh is gezien als een voorloper van

het expressionisme, hij gebruikt dezelfde

kenmerken, maar is meer gezien als een

gebruiker van het impressionisme. Van Gogh

gebruikt blauw voor de lucht terwijl de

expressionisten eerder bijvoorbeeld rood

zou gebruiken.

​

In de muziek is Arnold Schönberg een

voorbeeld van een expressionistische 

componist. Zijn muziek is mathematisch opgebouwd vanuit het idee van de twaalftoonstechniek (dodecafonie). Dit houdt in dat alle twaalf tonen van de chromatische toonladder moeten zijn gepasseerd, voordat de tonen weer gebruikt mogen worden.

​

Een voorbeeld van Expressionistische dans is de Hexentanz van Mary Wigman. Wigman werd beroemd door haar Heksendans waarin ze de toeschouwers confronteerde met de slechte kanten van de mens: het verval, vernietiging en dood. Als een heks danste ze over het podium alsof ze het publiek wilde bezweren met toverachtige formules.

Mary Wigman, Hexentanz - YouTubehttps://www.youtube.com/watch?v=AtLSSuFlJ5c

​

​

Surrealisme

​

Deze stroming was vooral te zien in 1924 in de vormen beeldende kunst en film. Surrealisten zochten naar middelen om het fantastische, irreële en onbewuste tot uiting te brengen, ze zochten een hogere werkelijkheid achter de uiterlijke verschijningsvorm. Surrealisme had een negatief beeld van de bestaande maatschappij, maar wilde een positieve bijdrage leveren.

​

Kenmerken hiervan zijn:

​

- vereenvoudigd schilderden

- gedeformeerd schilderden ( = herkenbare vormen zo veranderen dat ze veel verschillen van de de realiteit door verschuiving, verdraaiing, verkleining etc.)

- krachtige kleuren

​

Kenmerken van abstract surrealisme

​

- figuratieve schilderijen, realistische weergave

- gedetailleerd geschilderd

- droge verf wordt van het doek afgeschraapt, wat een bijzonder effect oplevert

- lijnperspectief en atmosferisch perspectief

- schaduwen

- geheimzinnig lichtval

​

Een voorbeeld van surrealisme is de Lobster Telephone gemaakt door Salvador

Dalí. Deze sculptuur gaat over eten en sex.

​

​

Kubisme

​

Deze stroming was vooral te zien in 1910-1914 in onder andere de vorm “papiers collés”, een voorloper van collages. Kubisten transformeren 3D voorwerpen naar een 2D vlak, de voorstellingen zijn vereenvoudigd tot geometrische vormen. Kubisme kan gezien worden als een collage van de drie geometrische oervormen (bol, kegel en piramide), dat toch bestaat uit verschillende voorwerpen.

​

Kenmerken hiervan zijn:

​

alle vormen worden teruggebracht tot hoekige, kubusachtige basisvormen: de vormen lijken uiteen te vallen in kleine fragmenten

- het schilderij is een plat vlak, dat bedekt is met vormen,

   lijnen en kleuren(licht/donker contrast)

- verschillende standpunten in één beeld

- lichtval vanuit verschillende kanten

​

Een van de bekendste schilders was Piet Mondriaan: 

​

​

Dadaïsme

​

Deze stroming was vooral te zien in 1916-1920 in onder andere de vormen collages, film, onzinteksten en objecten. Dadaïsten beschouwen zichzelf als antikunstenaars, ze dreven de spot met de normen en waarden van die tijd. In dadaïsme werden de meningen over goede smaak in kunst en literatuur in de prullenbak gegooid. Dadaïsme is een politiek-gerichte stroming.

​

Kenmerken hiervan zijn:

​

- Dada maakte antikunst(het gaat over niks, iedereen zou het kunnen),

   wilde shockeren

- humor en ironie

- gewone gebruiksvoorwerpen werden als kunst tentoongesteld

- afvalproducten werden verwerkt in de kunstwerken

​

Dadaïsme leeft nog steeds door in onder andere de vorm post-modernisme 

(tijd van de massacultuur)

​

​

​

Kernpunten

​

- Vernieuwing/modern zijn

- Uniciteit & Autonomie

Utopie = Nieuwe, betere maatschappij door Kunst

- Zoeken naar essentie (grondslagen)

- Vorm onderzoek (formeel)

- Abstractie

- Atonaliteit

- Expressie

- Angst & Vervreemding

​

​

​

Functies van kunst

​

Levensbeschouwelijk: Breuk met het verleden; Utopie (kunst kan maatschappij veranderen); Kunst heeft geestelijke waarde; Abstracte kunst (kunst is universeel heeft geen verhalen of verwijzingen nodig = autonome kunst)

- Esthetica: schoonheid = geestelijk, niet materieel (abstractie = structuur achter de zichtbare natuur); Expressie theorieën; morele aspecten van verwerpen van decoratie; grondslagen onderzoek; ritme als centraal aspect in dans en muziek. Streven naar uniciteit en vernieuwing.

- Opdrachtgevers: Nieuwe, experimentele opleidingen (Bauhaus); zelfstandige dansgezelschappen. Betrokken opdrachtgevers die onafhankelijkheid en experiment van kunstenaars waarderen. Breukvlak in de maatschappij: nationalisme versus internationalisme, socialisme.

- Vermaak: Hollywood film als amusement; theatershows; amusementsideeën van muziek en dans.

- Wetenschap: Kunst probeert de werkwijze van wetenschap te hanteren: grondslagenonderzoek; muzikale bronnen (partituren); Kunst als 'laboratorium' (Bauhaus); onderzoek naar nieuwe materialen en hun eigenschappen; uitbreiding begrip klankkleur.

- Intercultureel: Onderzoek volksmuziek; Maskers, beelden en theater uit Afrika, Oceanië en Japan; Exotische aspecten van Ballets Russes; Jazz.

​

​

Als je het over kunst heb, dan gebruik je vaak de volgende twee woorden: voorstelling en vormgeving. Voorstelling kan bijvoorbeeld drie grote honden met appels zijn en de vormgeving is dan de compositie, kleur, vorm, ruimte en licht van het schilderij.

​

​

​

​

​

​

43678-004-8F18BDDF.jpg
Unknown.jpeg

​

De schreeuw - Edvard Munch       De Sterrennacht - Vincent van Gogh

T03257_10.jpg
blog-Balla-Giacomo--abstracte-snelheid-e
Composition_A_by_Piet_Mondrian_Galleria_
dada3-589x700.jpg
bottom of page